راوى گوید از امام رضا(ع) درباره حضرت فاطمه معصومه پرسیدم. آن حضرت فرمود:« هرکس قبرش را زیارت کند، بهشت بر او واجب مى شود .
تا آنجا گفتم که زیارت اگر زیارت باشد یعنی همان توبه از گناه و توبه یعنی صاف شدن یعنی پاک شدن از گناه درحالی که اگر ثوابی داشته باشی جای خود می‌ماند.بگذارید برایتان روایتی از ابو بصیر بیان کنم .
ابوبصیر می گوید:
همسایه ای داشتم که در دستگاه امویان رفت و آمد داشت و از این راه ثروتی به دست آورده و کنیزانی خریده بود. منزلش محل اجتماع عده ای برای نوشیدن شراب شده بود و من چندین بار به خودش شکایت کردم ولی او ترتیب اثری نداد. پس از این که اصرار و پافشاری کردم به من گفت:«من مردی آلوده به گناه و گرفتار هستم و تو مردی پاک هستی. سلام مرا به امام صادق علیه السلام برسان. امیدوارم که خداوند به وسیله تو مرا نجات بخشد.»
خدمت امام صادق علیه السلام رفتم و ماجرا را تعریف کردم. امام به من فرمود:« به همسایه ات بگو جعفر بن محمد می گوید تو دست از کارهایت بردار، من هم ضمانت می کنم که خداوند تو را به بهشت ببرد.»
وقتی به کوفه برگشتم همسایه‌‌ام به دیدن من آمد. پیام امام را به او رساندم.
او پس از شنیدن پیام امام صادق علیه السلام از من خواست قسم بخورم که امام این پیام را داده است. من هم سوگند خوردم.
پس از آن خداحافظی کرد و رفت. چند روز که گذشت پیام داد که با من کار دارد، وقتی به در خانه اش رسیدم از پشت در گفت:«من برهنه هستم و هیچ چیز در خانه ندارم، و هر چه داشتم انفاق کرده ام.»
نزد دوستانم رفتم و برایش لباس تهیه کردم. چند روز بعد به من پیام داد که:« من بیمارم پیش من بیا.»
من هم برای پرستاری از او به منزلش رفتم.
تا این که روزی به حال احتضار افتاد و بیهوش شد. پس از آنکه به هوش آمد به من گفت:« ای ابو بصیر، صاحب تو امام صادق علیه السلام به عهدی که با ما داشت وفا کرد.» و پس از این جمله، از دنیا رفت.
همان سال در حج، نزد حضرت صادق علیه السلام رفتم. امام با دیدن من بدون مقدمه و پیش از اینکه از در وارد شوم فرمود:« ای ابو بصیر ما به عهدی که با دوستت داشتیم وفا کردیم.»
البته خدا هیچ وقت حق الناس را نمی‌بخشد. چون حق خداوند نیست که ببخشد و او هم به حق دیگران احترام می‌گذارد و این این مساله مسلمان و کافر ندارد حق الناس حق‌الناس است.
اما سوالی که این وسط مطرح می‌شود چگونه کسی که به زیارت می‌رود و حق الناس هم دارد خداوند او را وارد بهشت می‌کند؟
بگذارید در اهمیت حق الناس حدیثی را برایتان نقل کنم
«ای پیامبر خدا «ص» اگر من در راه خدا کشته شوم این شهادت موجب کفاره ی گناهانم خواهد شد ؟حضرت فرمود بلی و سپس ایشان را خواست و به او فرمود :الن چه گفتی ؟آن مرد گفت :شهادت موجب کفاره ی گناهان من خواهد شد ؟پیامبر فرمود :بجز قرض ها بله ،اکنون جبرئیل این موضوع را به من اعلام داشت .»
مشخص است که این قرض منظورش همان حق‌الناس است.
پس کسانی که حق الناس زیادی دارند که هم از این حدیث خارج می‌شوند.
زیارت یعنی در حوزه اشراقات الهی قدم گذاردن و در دریای رحمت و فیض رحمانی غوطه ور شدن.
زیارت امام یعنی تجلیل و تکریم از مقام شهید جان‌باخته در راه حق؛ زیارت یعنی ادای احترام به پیکره دین و مجسمه تقوی؛ زیارت یعنی دلدادگی و دلباختگی به محبوب، و از دست دادن خودی و خودبینی.
مادرم همیشه به ما «بچههاش» میگه: درسته که قم هیچی نداره اما یه حضرت معصومه(س) داره که اندازه یه دنیا میارزه.
نمیدونم تا حالا شما به این نکته رسیدید یا نه؟!
شبها یا حتی روزهای زیادی برام اتفاق افتاده که فقط همین فاطمه معصومه(س) بوده که میتونسته به حرفهام گوش بده چون خیلی وقتها کسی نیست که به حرف آدم گوش کنه بعضی وقتا بعضی حرفها رو حتی به پدر و مادر هم نمی شه زد.
گاهیاوقات دلم آدم میگیره میره اون گوشه صحن میشه فقط نگاه میکنه به ادمهایی که مییان و میرن به اونایی که ایستادهاند و زیارتنامه میخونن حتی اون بچههای کوچیک و باصفا، همین نگاه کردن دل و جون آدم رو صفا میده خیلی لذت بخشه.
گاهی اوقات اصلا لازم نیست حرف بزنی مهم اینکه که بریم در حریم امنش بنشینی. گاهی اوقات فقط باید گوش بدی با نگاهت گوش بدی با دلت گوش بدی.
گوشدادن شاید خیلی وقتها لذت بخشتر از شنیدن باشه مهم اینه که وقتی اونجا میری بدونی داری کجا میری بدونی که فاطمه معصومه(س) کی هست و چیکار میتونه برات بکنه.
آدمهایی هم هستن وقتی اونجا میرن حتی خجالت میکشن حرف بزنن از خودشون بگن از غصهها و غمهاشون بگن.
میدونید چیه به نظر شاید حتی این بیادبی باشه که آدم در محضر یک بزرگی بره و صحبت از غمها و غصهها بکنه به نظر من اون کسی که وقتی پیشش میری و از حال و روز آدم نفهمه که چشه یا چه مشکلی داره اصلا نمیتونه بزرگ باشه. نمیتونه کسی باشه که ادم بخواد باهاش حرف بزنه یا ازش چیزی بخواد.
خب وقتی یک شخص کریمی مثل حضرت فاطمه معصومه وقتی آدم رو میبینه یقینا میتونه متوجه بشه که مشکل و گرفتاری آدم چیه و اگه امکانش باشه حتما حلش میکنه. پس این همه عجز و ناله و بیان مشکلات و گرفتاریها برا چی هست؟
واقعا نمیدونم شاید توی همون گفتنش هم یک حکمتی باشه.
زندگانى حضرت معصومه(س) و تاریخ قم
سید مهدى صحفى، قم، کتابفروشى صحفى
سیدة عش آل محمد
سید ابوالحسن هاشم، قم، مطبعه علمیه،1416ق، وزیرى،137صاین کتاب در ده فصل با این عناوین تنظیم شده است:
1 - ولادتها و نشاتها 2 - القابها3 - هل تزوجت السیدة المعصومة علیها السلام؟ 4 - معاناتها 5 - هجرتها6 - الجنة لمن زارها7 - یا فاطمة اشفعى لى فى الجنة 8 - المعصومة تحدثنا9 - معجزاتها و کراماتها 10 - الشعراء فى رحاب السیدة لمعصومة. خاتمه: زیارة السیدة المعصومة.
فاطمة بنت الامام موسى الکاظم
محمدهادى الامینىاین کتاب با این عناوین تنظیم شده است:
1 - المدخل 2 - بواعث تالیف الکتاب3 - بنات الامام موسى الکاظم(ع) 4 - فاطمة المحدثة 5 - فاطمة تتحسس عن اخیها6 - وفاة فاطمة و مدفنها7 - زیارة مشهد فاطمة 8 - مزار السیدة فاطمة علیها السلام 8 - کرامات فاطمة9 - فى جوار فاطمة 10 - مصلى فاطمه 11 - وقفة مع این واضح یعقوبىقم، مطبعة مهدیه،1393 ش / 1405ق، قطع وزیرى، 160ص.
نگین قم (آشنایى با شخصیتحضرت معصومه علیها السلام)
از: جواد محدثى (فارسى)
این کتاب براى آشنایى جوانان و زائران با زندگانى حضرت معصومه علیها السلام نوشته و در یازده بخش کوتاه با این عناوین تنظیم شده است:
قم حرم ائمه(ع)، کریمه اهل بیت، در سایه تربیت رضوى، فاطمه راوى حدیث، رحلت، فضیلت زیارتش، سازندگى زیارت، ادب و آداب زیارت، زیارتنامه حضرت معصومه(س)، ترجمه زیارتنامه، نگین قم (شعر) از مؤلف.
قم، نشر معروف، چاپ اول، پاییز 1374ش، قطع پالتوى کوچک، 48ص.
کریمه اهل بیت علیهم السلام (فارسى)
از: علىاکبر مهدىپورکتاب بدون فصلبندى است و اهم مطالب آن عبارتند از:
دارالایمان قم، شخصیت و القاب حضرت معصومه(س)، احادیثى که حضرت معصومه(س) روایت نمودهاند، احادیث در فضیلت زیارت حضرت معصومه(س)، حرکت تاریخى حضرت معصومه(س)، تاریخچه حرم حضرت، کرامتهاى حضرت، سیماى تابناک حضرت در ادب فارسى، چهل حدیث پیرامون قم، مسجد جمکران و تاریخ و آداب آن، ازدواج نکردن حضرت معصومه، نامه امام هشتم به حضرت معصومه،
کتابشناسى قم و حضرت معصومه.
این کتاب در قطع رقعى در53 ص در قم توسط مؤسسه نشر و مطبوعات حاذق در 1414ق / 1374ش به چاپ رسیده است.
زندگانى حضرت معصومة علیها السلام (حیات الست)
از: مهدى منصورىقم، کتابفروشى صحفى، 1380ق، رقعى، 32ص.
حضرت معصومه فاطمه دوم (فارسى)
از: محمد محمدى اشتهاردىاین کتاب در3 فصل بدین ترتیب تنظیم شده است:
1 - تاریخچه قم و برخاستگان آن و حوزه علمیه 2 - زندگینامه حضرت معصومه(س) از آغاز تا شهادت - چند کرامت از دیدگاه حضرت معصومه(س) - سیر تاریخى بارگاه حضرت معصومه(س) به طور کوتاه3 - مسجد جمکران، امامزادگان و مکانهاى دیدنى قم
چاپ: قم، انتشارات علامه، تابستان 1375ش، قطع رقعى،236ص.
همچنین تلخیصى از این کتاب در96ص به قطع جیبى در قم چاپ شده است.
چکامه شرح مسافرت حضرت معصومه(س) از مدینه تا قم (شعر فارسى)
از: عباسخان افشار متخلص به پریشانشرحى استبه نظم از آغاز حرکت تاریخى حضرت معصومه(س) از مدینه تا رحلت در قم. این منظومه در حدود سیصد بیت است.
نسخهاى که به حرم حضرت معصومه(س) تایپ شده، اصل است که توسط مؤلف به کتابخانه حرم در اربعین سال 1375ق / 1335ش اهدا شده است. قطع رقعى،23ص، هر صفحه 14 سطر.
آغاز چکامه به این صورت است:
فراقنامه نویسان راه دور دراز حکایت غم هجران چنین کنند آغاز محرران اساطیر دفتر عشاق بنوک خامه چنین کردهاند شرح فراق
پایان چکامه:
شکر خدا که قصر بهشتیتساخته هر بیت و هر قصیده که انشاء مىکنم ذاتیست است آه و ناله پریشان به طبع من من طبع خود به ناله نه معتاد مىکنم
حیات حضرت معصومه قم
از: سید حیدر مهدىحیدرآباد پاکستان،1983م، قطع جیبى، 100ص.
در حریم حضرت معصومه(س)از: علىاکبر مهدىپورقم، 1415ق.
زندگانى حضرت معصومه(س)از: محمد شیرین کلامچاپ قم.
حضرت معصومه را بهتر بشناسیماز: علىاکبر مهدىپورمقاله: مکتب اسلام، سال 30ش، 2 چاپ، 1410ق.
فاطمه بنت الامام موسى بنجعفر
سید محمدباقر ابطحىاین کتاب از مستدرکات جلد17 عوالم است.
قم،1409ق، 40 صفحه وزیرىب: احادیثحضرت معصومه (س)حدیثهاى گهربارى که از حضرت نقل شده متاسفانه تعداد اندکى از آنها بدست ما رسیده است که تعدادشان از پنج عدد تجاوز نمىکند. در باره احادیث آن حضرت این کتابها تالیف شده است.
مسند فاطمه معصومه(س)
از: سید علىرضا سیدکبارىمؤلف در این کتاب با تلاش در خور تقدیر پنجحدیث را که از طریق فاطمه بنت موسىبنجعفر علیها السلام روایتشده نقل نموده و کاوشهایى پیرامون متن احادیث و روایات آنها نموده است.
قم - انتشارات زائر ، 1375 ش، قطع رقعى، 108 ص.
همچنین در کتاب کریمه اهل بیت ص 65 -77 روایات نقل شده از طریق آن حضرت تحت عنوان محدثه آل طاها (سه روایت) نقل شدهاند.
ج: زیارت و تعزیه و مدایح حضرت معصومه(س)
زیارت حضرت معصومه(س) و فضیلت زیارتش اولین بار در کامل الزیارات از امام رضا(ع) و امام جواد(ع) نقل شده است.
تعزیه حضرت معصومه(س)
از صادق همایونىمقالهایست که در مجله کاوه شماره 41 و 42 (چاپ 1351 ش) در مونیخ به چاپ رسیده است.
ودیعه آل محمد فاطمه معصومه
از: محمد صادق انصارىقم -1413 ق، قطع وزیرى، 32 ص.
بارگاه حضرت معصومه(س)
مزار فیض آثار حضرت همیشه مورد توجه اهل دل و دردمندان بوده و به همین جهتشیعیان همیشه تمام سعى و تلاش خود را در آبادى و تزیین آن به کار بردهاند و در هیچ زمانى با مرور ایام و تکرار حوادث مرقد منور آن حضرت بدون بارگاه نبوده است. در تاریخچه بارگاه آن حضرت این کتابها نگاشته شده است.
کتابهاى حرم مطهر حضرت معصومه(س) و خطیرههاى اطراف آن(فارسى)
از: دکتر منوچهر ستودهدر این کتاب، کتیبهها و کتابهاى مربوط به ضریح حضرت معصومه(س) و درهاى آن و مسجد بالاسر و ایوانها و صحنهاى اطراف حرم و مقبرهاى خانوادگى داخل صحنها همراه با 92 عکس از کتیبهها معرفى شده است.
قم - کتابخانه حضرت آیةالله العظمى مرعشى نجفى، 1375 ش، قطع وزیرى بزرگ، 188 ص.
بارگاه حضرت معصومه(س)
بیژن سعادتچاپ ایتالیا، فلورانس چاپ1977 ماین کتاب در سه جلد تنظیم شده: 1 - تاریخچه حرم مطهر و بناهاى وابسته 2 - همان مطالب به زبان انگلیس3 - عکسهایى رنگى از حرم و آستانه حضرت معصومه.
بارگاه حضرت معصومه(س)
نشریه شهردارى قمشامل تاریخچه حرم مطهر و زیارتگاه قم همراه با تصاویر.
تربت پاکان
از: سید حسین مدرسى طباطبایىاین کتاب در دو جلد است و در آن تاریخ آستانه مقدسه، بناهاى تابعه، اسناد، مدارک وقفنامهها و ... معرفى شدهاند.
قم - 1355 ش، دو جلد، 1228 ص.
راهنماى قمبه قلم گروهى از دبیران و صاحبنظرانشامل تاریخچه قم، توصیف حرم و ابنیه وابسته، نفایس آستانه، آییننامه داخلى حرم، تاسیسات جدید و قدم و اسامى مدفونین اطراف آستانه، شامل 64 عکس و یک نقشه با مقدمهاى از رشید یاسمى استاد دانشگاه تهران.
تهران، چاپخانه مجلس، قطع رقعى، 172 ص + 64 ص عکس.
کتیبههاى آستانه مقدسه قم
از: منوچهر ستودهمقاله: در مجله معارف اسلامى نشریه سازمان اوقاف ش 2 (مسلسل16) منتشر شده است.
نشریه آستانه مقدسه قم
شامل گزارشى از گذشته و حال حرم و بقاع تابعه با تعدادى عکس و تفصیلاتقم -1347 ش، 48 ص، قطع وزیرى.
در حرم حضرت معصومه(س) آثار هنرى مختلفى به چشم مىخورد، از آن جمله کتیبههاى بسیار زیبایى است که چشم هر بیننده هنردوست را به طرف خود معطوف مىسازد. در بین این کتیبهها، کتیبهاى که فاقد ارزش هنرى باشد، بسیار کم است، یا اصلا وجود ندارد; چون متولیان ساختبناهاى مختلف حرم مطهر معمولا از پادشاهان، وزرا و شاهزادگان و یا وابستگان به آنها بودهاند. شواهد تاریخى نشان دهنده این است که معمارى حرم مطهر بیشتر مربوط به دوره صفویه و قاجاریه مىباشد و در این دورانها به هنر خوشنویسى اهمیت زیادى داده مىشده، چنانکه شاهکارهاى بزرگى از این دورهها باقى است، تا آنجا که در بعضى از دورانهاى تاریخى در بین شاهزادگان نیز خوشنویسانبزرگى یافت مىشود، مثل ام السلمه و ضیاء السلطنة که دختران فتحعلى شاه قاجار مىباشند و در خط نسخ مهارت زیادى داشتهاند.
در حرم مطهر حضرت معصومه(س) از این دو دوره تاریخى (صفویه و قاجاریه) چند نمونه وجود دارد، که به حق از شاهکارهاى بزرگ خوشنویسى است و شاید در بین کتیبههاى موجود در حرم مطهر هیچ یک از آنها به اندازه دو اثر بزرگى که به توضیح آن خواهیم پرداخت، نباشد; زیرا این دو اثر بزرگ و یا به عبارت بهتر و صحیحتر این دو شاهکار هنرى توسط دو تن از خوشنویسانى به وجود آمده که قطعات و آثارشان روشنىبخش دیده هر بیننده صاحب هنر مىباشد. یکى مرحوم محمد رضا امامى که در عصر صفویه مىزیست و دیگرى مرحوم میرزا آقا (زنجانى) مىباشد که در دوران قاجار زندگى مىکرد.
